18 Aralık 2008 Perşembe

Akarsudur Neruda


Onlar öldürüldü senin gibi,
Onlarin da adi Antonyo idi.
Balikci ve denizciydiler
Hepsi de etiyle kaniyla Sili'li
Yel vurdu yüzlerine
Acilar damgasini vurdu,
Sehit etti pampa
Yurdumun duvarlari önünde
Yesil kollu irmagin ötesinde
Billurlasmis gördüm kani
Basak altinda.Nitrat altinda
Halkimin damlayan kanini gördüm
Ve ates gibi tutusuyordu.
Her damla.der Umudun cangil günlerinin,yüzyilik Nazim usta ve Ahmed Arif gibi.
Sili'nin özgürlük sairlerinden.

Neruda 1904 yilinda Güney Sili'de yük treni bir emekci proleteryanin oglu olarak
dünyaya gelir.Asil adi Neftali Ricardo Reyes Basoalto'dir.Kendi gibi sair olan
Cekoslokvakyali sair olan Jean Neruda'dan etkilendigi icin ismini Poblo Neruda
olarak degistirir.10 yasinda siir yazmaya baslamis.15 yasinda ise ülkesinin yerel
bir gazetesinde edebiyat eklerini düzenlemis.20 yasinda ise edebiyat yarismasindan
burs kazanir ve üc yil Fransizca egitimi alir.Daha sonra ise gazetecilik yapmaya
baslar Sili Neruda.

Neruda'nin ilk siir derlemesi 1923 yilinda yayinlanir.Ertesi yil"Yirmi Ask Siiri ve
Umutsuz Bir Sarki"isimli kitabi tüm Latin Amerika'da ezilenlerin sesi solugu olur,
rekorlar kirar.Ve o günden sonra ezilen Latin halklarinin sesi ve yüregi olur
Neruda.Güney Asya'da ve Meksika'da konsolosluk görevlerinde bulunur.1949 yilinda
Sili Komünist Partisi'nden milletvekili secilir.Ezilenlerin temsilcisi oldugundan
dolayi 1948 yilinda Nazim Hikmet gibi vatan haini ilan edilir,aranir duruma düser.

Yurdundan ve halkindan gecici olarak ayrilmak zorunda kalir Neruda.Arjantin,Bati
Avrupa,SSCB ve Cin'de yasar.
1950 yilinda sürgünde yazdigi"Evrensel Bir Sarki" adli siiriyle Amerika halklarini
umutlarini anlatir'1952,de Sili'ye geri döner.1953'te Stalin ödülü,1971'de Nobel
ödülü alir.1973'te kansere yakalanir Neruda.Kanli Sili diktatör fasist Pinochet iktidara
arkadasi,yoldasi,kardesi Allende'yi askeri darbeyle iktidara geldiginde sanki
fasist Pinochet,in katledecegini Onlarin adi Antonyo idi dediginde 23 Eylül 1973
69 yasinda Santiagoda gözyaslarimizda iz birakti.
Takma adlarim Reyes,Catrileo;Arellano,Rodriguez'di
Unuttum gercek adlarimi
Meselerden fidanlardan dogdum
hisrdayan agaclardan/bir soy adiyla beraber
Battim cürüyen yapraklarin arasinda:
bu yeni dogan bebek dibe cöktü/yenilgisinde ve dogumunda/kesilen ormanlarin
ve coktandir aglayan yoksul evlerin
Dogmadim ben onlar yaratti beni/bir anda bir ad verdiler bana/her ailenin soy adini
koru diye cagrildim,sonra erik agaci diye/cam ve sonra bugday
bundan ötürü cok enginim ve cok cüceyim/cok varsil ve cok yoksulum
cünkü asagidan/topraktan geldim ben/...diyecek kadar alcak gönüllüdür
emekci Neruda.

Neruda halkin ozani.Ispanyol yoksullarinin gercek yasamina kesitler sundu
siirleriyle bizlere.Cümleler halkinin dili ve sesi oldu.umudun,askin
kayiplarin sairidir Neruda.
Neruda sicak bir ekmek gibi yoksul sofralarimiza katik oldu yine bu
karanlik Eylül günlerinde dünyayi aydinlatan asi düs gönderdi *Cangil,lardan
Neruda Venceremos'u Siwan Perver'den dinleyin derim bir kez daha...
Neruda Vive..Neruda yasiyor..

Berdan ildan

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder