Dört kitanin ülkesiz sairi

Ülke nasil bir gelindir
Duvagi kanimiz
Kucaklayabilmek icin
Bir bedel ödemen gerek"

Mayin ve kursun kokan sinirsiz ülkenin ozani.
Emperyalizm,mezapotamyanin günes ülkesine göz diktigi zaman birinci paylasim
savasi basladi.Kürdistan'in bir cok sehrinde ölüme göcler baslar.Sexmus Hesen'de
ailesiyle birlikte Amüde'ye savas sinirina yerlesir.
1924 yilinda Sex Seid isyani kanla bastirilmis,Sex Said boynunda ki ince urganla
ucunda em azadi dixazin diyen sözleri Cigerxwin'i derin etkiler"Halkima canimi
feda ettigim icin hic bir zaman pisman degilim.Torunlarimiz bizden utanmayacaklar.
Buda bize yeter"sözleri.
Bu tarihsel sözler Cigerxwin'in gözlerini acmasini ve yasama umutla sarilmasini
saglamistir.Sexmus artik biliyordu ki,bu sömürü ve zülüm altinda yasanmaz,en güzel
yasamin kurtulusla gelecegini biliyordu artik.Bu sürecten sonra gittigi yerlerde
sömürgecilere karsi halkini ayaklanmaya cagiriyordu.Bu,onu yeniden dogumu oldu
diyebilirim.
1927;de de "Hoybun" isimli dergide yazmaya baslar.Kisa zaman sonrada Kürt dergileri
icinde önemli bir yeri olan"Havar"in calismalarina katilir.Dört parcanin birligi icin
cesitli cagrilar yazar."Cehri Jin"adli eserinde Kürdistan'in emperyalistler ve isbirlikcileri
tarafinda dört parcaya bölündügünü dile getirir.Her siiri dört mevsimi anlatir.Siirleri
bir sinirsiz gül gibi asidir.
1932'den 1943'e kadar toplam 57 sayi cikan "Havar" dergisinin basindan sonuna kadar
cikmasina emek verir,siirler yazar,yazdigi siirler Havar sayesinde dört parcaya yayilir.
Bu derginin öncülügünde ilk kez Kürtler arasinda kullanilmakta olan Arap harfleri yerine
Latin harflerinin kullanildigi Kürt alfabesi olusturulur.
Cigerxwin,Lozan antlasmasi ile ayni dili konusan,kültürleri bir olan Kürt halkin dört
parcaya bölünen ve birbirleriyle yalitilmak sinirlarina mayin konulan dört günes parcasinda
bir yildiz saganagi siirler yazar.
Cigerxwin,sadece Kürt ve Kürdistan siirini yazmamis,köylüsüyle,iscisiyle ve ezilen
halklarin siirlerini yazmistir.Siirleri Kürt halkini anlatir,ama Amerika'da ki irkciliga
ve Viatnam isgaline karsi cikar.Yurtseverligi de Enternasyoneldir.
Cigerxwin,sanat ve edebiyatta ezilenlerin körüsüdür.Cigerxwin ne kadar güzel bir örnek.
Bugün bu yaratma eyleminde kactane ozan var.Cigerxwin yarattigi zaman özgür düsler kuruyordu.
Cigerxwin icin siir yasamin damaridir.Bu damari koparsa insan felc olur.Cigerxwin Kürt
kültürünü,Kürt edebiyatini yasatmak icin oldukca emek sarf etmistir.Farslarin,Araplarin,Türklerin
edebiyatlarini sopa zoruyla dayatmalarini red ederek Kürt halkina seslenir." Artik ayaklariniz
üzerinde durunuz,baskalarinin bastonuyla yürümeyiniz" ne cok anlam tasiyor bu söz benim icin
anlatamam kelimeler ve siirlerle.
YÜREGI YANGIN,YÜREGI DICLE VE FIRAT'TA

Asil adi Sexmus Hesen olan Cigerxwin,sömürge bir ulusun,özgürlüge susamis bir halkin
evladi olarak duygu,ruhi sekillenisini düsüncelerinde ustalikla dile getirmis devrimci
bir Kürt sairi ve ayni zamanda 21.yüzyilimizin Kürt tarihcisi ve bilimcisidir.
Kürdistan'nin dört parcasinda yasayan Cigerxwin,topraklari parcalanan Kürt halkinin
acilarina ortak olmus,onlarin ezilmisligine,sömürülmüslügüne taniklik etmis ve emperyalizme
karsi devrimci bir siir gibi durmustur.
1903'te Mardin Gecüs'e bagli Hasaniye köyünde fakir bir ailenin cocugu olarak dünyaya gelir.
Cigerxwin agalarin,beylerin,asiretlerin zülmüne tanik olur.Cigerxwin "O Cudi dagi olan bir
gelindir" diye tasrladigi cümleler nazli günes ülkesi Kürdistan askidir.Ne yazik ki aski
Kürdistan' azad göremeden,ona kavusamadan,aski ve sevdasindan uzakta Isvec'te yasama
gözlerini yumdu 22 Kasim 1984.Uzun soluklu bu gül saticisi ozani unutmayin.

1950'de II cilt olan "Kürdistan Tarihini yazar,Kürt Dili ve Grameri adli önemli bir yapiti
Kürt mücadelesine kazandirir.

Ey Rahsan arkadas
büyük ozan
Barisin koruyucusu bilge insan diye seslenir sana
Yanliz kara derili insanlar degil bir boyundurukta olan
Beyaz renkliyiz ne fark eder..sözleriyle ezilenlerin düsmanin ortak oldugun söyler ozan.
Vahsilerin düzeni olan egri düzen
Fasist düzendir/bizleri hep ezen/Sermayedarlar bizi hep köle yaparlar...

Berdan Ildan